Bir hesap döneminin iş hacmi  VUK. 177. Maddesine göre belirlenen hadlerden % 20‘yi aşan bir nispette fazla olursa veya Arka arkaya 2 dönemin iş hacmi belirlenen hadlere nazaran % 20′ye kadar bir fazlalık gösterirse bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak I. sınıfa geçerler.(VUK md.180)

1-SINIF DEFTERLERİNE GEÇİŞ:

Alışları Bakımından; 2016 ve 2017 Yılında 170.000 % 20 artış = 34.000 TL altında bu tek bir yıl veya 2016-2017 yılının toplamında 34.000 TL artmış olabilir. Yani Alışları 170.000 ile 204.000 TL arasında ise ve artış toplamı her iki yıl 46.000 TL geçmiyor ise, işletme hesabı esasına göre defter tutabilir. Eğer Alışları Her iki yıl (2016-2017 yılında) 170.000 ile 204.000 TL aşıyor ise, Bilanço Esasına göre Defter tutacaktır.

Satışları Bakımından; 2016 ve 2017 Yılında 230.000 % 20 artış= 46.000 TL’dir. Bu artış tek bir yıl veya 2016-2017 yılının toplamında ise, 2018 Yılında işletme hesabı esasına göre defter tutabilir. Eğer tek bir yıl veya Her iki yıl (2016-2017 yılında) 276.000 ile 230.000 TL’nin altındaysa ve artış toplamı he iki yıl 46.000 TL geçmiyor ise, İşletme Defteri tutabileceklerdir. Eğer Satışları Her iki yıl (2016-2017 yılında) 230.000 ile 276.000 TL’yi aşıyor ise ve artış toplamı her iki yıl 46.000 TL geçiyor ise, Bilanço Esasına göre Defter tutacaktır.

Gayrisafi Hasılat Bakımından; 2016 ve 2017 Yılında 90.000 % 20 artış= 18.000 TL’dir. Bu artış tek bir yıl veya 2016-2017 yılının toplamında ise, 2018 Yılında işletme hesabı esasına göre defter tutabilir. Eğer tek bir yıl veya Her iki yıl (2016-2017 yılında) 90.000 ile 108.000 TL’nin altındaysa ve artış toplamı he iki yıl 18.000 TL geçmiyor ise, İşletme Defteri tutabileceklerdir. Eğer Satışları Her iki yıl (2016-2017 yılında) 90.000 ile 108.000 TL’yi aşıyor ise ve artış toplamı her iki yıl 18.000 TL geçiyor ise, Bilanço Esasına göre Defter tutacaktır.

Bir hesap döneminin iş hacmi VUK. 177. Maddesine göre belirlenen hadlerden % 20‘yi aşan bir nispette düşük olursa veya Arka arkaya üç dönemin iş hacmi belirlenen hadlere nazaran % 20′ye kadar bir düşüklük gösterirse bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak, II. sınıfa geçebilirler: (VUK md.179)

2.SINIF İŞLETME DEFTERİNE DÖNÜŞ :

Alışları Bakımından; 2015, 2016 ve 2017 Yılında 170.000 % 20 azalış = 34.000 TL altında bu tek bir yıl veya 2015, 2016 ve 2017 yılının toplamında 34.000 TL azalış olabilir. Yani Alışları 136.000 ile 170.000 TL arasında ise ve azalış toplamı her üç yılda toplam 34.000 TL geçiyor ise, işletme hesabı esasına göre defter tutabilir. Eğer Alışları Her üç yıl (2015, 2016 ve 2017 yılında) 136.000-170.000 TL arasında ise ve Azalışları 34.000 TL’nin altında ise Bilanço Esasına göre Defter tutacaktır.

Satışları Bakımından; 2015, 2016 ve 2017 yılında 230.000 % 20 azalış= 46.000 TL’dir. Bu Azalış tek bir yıl veya 2015, 2016 ve 2017 yılında toplamında ise 46.000 TL ve üstü ise 2018 Yılında işletme hesabı esasına göre defter tutabilir. Eğer tek bir yıl veya Her üç yıl (2015, 2016 ve 2017 yılında) 184.000 ile 230.000 TL’nin arasındaysa ve azalış toplamı her üç yıl 46.000 TL geçmiyor ise, Bilanço Esasına göre Defter tutacaktır.

Gayrisafi Hasılat Bakımından; 2015, 2016 ve 2017 Yılında 90.000 x % 20 azalış = 18.000 TL’dir. Bu azalış tek bir yıl veya 2015-2016-2017 yılının toplamında ise, 2018 Yılında işletme hesabı esasına göre defter tutabilir. Eğer tek bir yıl veya üç yıl (2015-2016-2017 yılında) 72.000 ile 90.000 TL’nin arasındaysa ve azalış toplamı her üç yıl 18.000 TL geçmiyor ise, Bilanço Esasına göre Defter tutacaktır.

Bu kapsamda 2018 Yılında Tutulacak defterler;

A-GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN;

1)-Bilanço Esasına Göre Tutulacak Defterler  (Gerçek Kişiler);

a)-Yevmiye Defteri

b)-Defteri Kebir

c)-Envanter Defteri 
 

2)-Kollektif ve Komandit Şirketler;
a)-Yevmiye Defteri

b)-Defteri Kebir

c)-Envanter Defteri

d)-Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri (Ticari Defter Tebliği Madde -5/2) 
 

3)-İşletme Esasına Göre Tutulacak Defter;

a)-İşletme Defteri 

Mükellefler ister TİCARET ODASINA ister ESNAF ODASINA KAYITLI OLSUN işletme defteri tutmaya devam edeceklerdir. (Ticari Defter Tebliği Geçici madde -1)  VUK 177 Maddesi Hükümlerine göre hadleri aşmaması halinde İşletme Defteri tutmaya devam edebilirler.

4)-Serbest Meslek Erbabının Tutacağı Defter;

a)-Serbest Meslek Kazanç Defteri

TUTULACAK DİĞER DEFTERLER;

Tutulacak defterler yukarıda sayılanlar dışında 213 sayılı Vergi Usul Kanununu hükümlerine göre  faaliyetleri nedeniyle aşağıdaki defterler de tutulması gereken diğer defterler şunlardır:  

- İmalat defteri,

- kombine imalatta imalat defteri,

- bitim işleri defteri,

- yabancı nakliyat kurumlarının hâsılat defteri,

- ambar defteri,

- çiftçi işletme defteri, Tutulmak zorundadır.

B-KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN;

1- ANONİM ŞİRKETLER VE SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETLER:

a) Yevmiye Defteri

b) Defteri Kebir

c) Envanter Defteri

d) Yönetim Kurulu Karar Defteri

e) Pay Defteri

f) Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

g) Damga Vergisi Defteri

Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla ve bu Tebliğde belirtilen bilgilerden eksik olanların yazılması suretiyle açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir. (Ticari defter tebliği Geçici Madde -3/1)

2-LİMİTED ŞİRKETLER:

a) Yevmiye Defteri

b) Defteri Kebir

c) Envanter Defteri

d) Pay Defteri

e) Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

- Limited şirketlerde halen kullanılmakta olan ortaklar kurulu karar defterlerinde yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla, genel kurul toplantı ve müzakere defteri olarak kullanılmaya devam olunabilir. (Ticari Defter Tebliği Geçici Madde -3/2)

- Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla ve bu Tebliğde belirtilen bilgilerden eksik olanların yazılması suretiyle açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir. (Ticari defter tebliği Geçici Madde -3/1)

- LİMİTED ŞİRKET MÜDÜRLER KURULU DEFTERİ HAKKINDA AÇIKLAMA:

(Bu defterin tutulması zorunlu değildir. Bu defteri tutmak istemeyenler; Limited şirkette aldıkları kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydetmek zorundadırlar. Limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi ile ilgili olarak aldığı kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilebileceği gibi ayrı bir müdürler kurulu karar defteri de tutulabilir. Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde açılış ve kapanış onayları dahil olmak üzere yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanır. Kararların genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilmesi halinde Ticari Defterler Tebliğinin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hususların yazılması zorunludur. Ayrı bir müdürler kurulu karar defteri tutulması halinde müdür veya müdürler kurulu kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilemez.

3-DERNEK VE VAKIFLARIN İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN TUTACAĞI DEFTERLER

(Ticari Defter Tebliği Md.5/4)

a) Yevmiye Defteri

b) Defteri Kebir

c) Envanter Defteri

4-KOOPERATİFLERİN TUTACAĞI DEFTERLER:

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na göre kurulan kooperatifler ile bunların üst kuruluşları aşağıdaki defterleri tutacaktır.

a) Yevmiye Defteri

a) Defter-i Kebir

b) Envanter Defteri

c) Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

d) Yönetim Kurulu Karar Defteri

e) Pay Defteri

DEFTERLERİN TASDİK ZAMANI:

Gerek VUK Md.221 gerekse TTK Md.64 hükümlerine göre:

1. Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda (Normal hesap dönemleri için ARALIK AYI);

2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;

3. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;

4. Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.

TASDİK YENİLEME (ARA TASDİK)                                                                                            

(VUK MD. 222 ve TİCARİ DEFTER TEBLİĞİ MADDE 17-18) :

Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye mecburdurlar.

ARA TASDİK (TASDİK YENİLEME) YAPILABİLECEK DEFTERLER:

1-İşletme defteri,

2-Serbest meslek kazanç defteri,

3-Yevmiye defteri,

4-Defteri kebir,

5-Envanter defteri

6-A.Ş Yönetim Kurulu Karar Defteri

KAPANIŞ ONAYI (TASDİKİ) (TTK MD 64/ 3, 5 ) :

1)- YEVMİYE DEFTERİ, (İzleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar normal hesap dönemleri için HAZİRAN AYI Sonu)

2)-Anonim Şirket Yönetim Kurulu KARAR DEFTERİ, (İzleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar normal hesap dönemleri için OCAK AYI Sonu)

Yukarıdaki defterler dışındaki defterlerin kapanış tasdiki YAPTIRILMAZ.

3)E-Defter tutan mükellefler, 2018 yılı içerisinde E-Deftere geçtiler ise, 1 ay içerisinde mevcut defterlerini kapanış tasdikini yaptırmak zorundadırlar.

4)E-Deftere 1.1.2018 tarihinde geçen mükellefler ise 2017 Yılı Kapanış tasdiklerini HAZİRAN-2018 tarihine kadar yaptırabileceklerdir. Ancak 2018 OCAK E-Defterlerini 30 NİSAN 2018 sonuna kadar Mali Mühür ile onaylamak zorundalar. Ayrıca 2018/Ocak Dönemi E-Defteri Beratlarını E-Defter sistemine  30 NİSAN gün sonuna kadar yüklemek zorundadırlar.

E-DEFTER KULLANAN MÜKELLEFLERDE DEFTER TASDİKİ:

1.1.2018 tarihinden itibaren E-Defter kullanmak zorunda olanlar, 2018 yılı için kağıt ortamında YEVMİYE ve DEFTERİ KEBİR defteri tasdik ettirmezler. Diğer defterlerini  türüne göre mutlaka tasdik ettirmek zorundadırlar. (Envanter Defteri, Yönetim Kurulu Karar Defteri, Damga Defteri gibi)

Vergi Mükelleflerine ve Meslek Camiamıza sunarız.

Saygılarımla,

Ahmet GÜNDÜZ

Yeminli Mali Müşavir - Sorumlu Bağımsız Denetçi